توجه به کیفیت...

سلام. این هفته صحبت در مورد آیه 18 سوره فاطر رو ادامه دادیم:

وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى وَإِنْ تَدْعُ مُثْقَلَةٌ إِلَى حِمْلِهَا لَا یحْمَلْ مِنْهُ شَیءٌ وَلَوْ کَانَ ذَا قُرْبَى إِنَّمَا تُنْذِرُ الَّذِینَ یخْشَوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَیبِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَمَنْ تَزَکَّى فَإِنَّمَا یتَزَکَّى لِنَفْسِهِ وَإِلَى اللَّهِ الْمَصِیرُ(فاطر/18)

هیچ گنهکاری بار گناه دیگری را بر دوش نمی‌کشد؛ و اگر شخص سنگین‌باری دیگری را برای حمل گناه خود بخواند، چیزی از آن را بر دوش نخواهد گرفت، هر چند از نزدیکان او باشد! تو فقط کسانی را بیم‌می‌دهی که از پروردگار خود در پنهانی می‌ترسند و نماز را برپا می‌دارند؛ و هر کس پاکی پیشه کند، نتیجه آن به خودش بازمی‌گردد؛ و بازگشت به سوی خداست!

بعد از مرور بحث های قبل راجع به صحنه ی قیامت و لزوم پذیرفتن مسئولیت عملکردمون، روی " تزکیه " متمرکز شدیم.

معانی لغوی تزکیه " پاکی " و " رشد و نمو " بیان شده و در آیات مختلفی به جنبه های متفاوتش اشاره شده. آیات زیادی مشابه 164 سوره آل عمران، تزکیه رو همراه با تعلیم آورده و همراهی اون ها بارها در قرآن یادآوری شده:

لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ إِذْ بَعَثَ فِیهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ یتْلُو عَلَیهِمْ آیاتِهِ وَیزَکِّیهِمْ وَیعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَإِنْ کَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلَالٍ مُبِینٍ(آل عمران/164)

خداوند بر مؤمنان منت نهاد هنگامی که در میان آنها، پیامبری از خودشان برانگیخت؛ که آیات او را بر آنها بخواند، و آنها را پاک کند و کتاب و حکمت بیاموزد؛ هر چند پیش از آن، در گمراهی آشکاری بودند.

این آیات که متعدد هم هستن، گویا نشون میده تعلیم بدون تزکیه و تزکیه بدون تعلیم، شدنی نیست.

راه های دیگری هم در جهت انجام تزکیه لازم دونسته شده:

خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَکِّیهِمْ بِهَا وَصَلِّ عَلَیهِمْ إِنَّ صَلَاتَکَ سَکَنٌ لَهُمْ وَاللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ(التوبة/103)

از اموال آنها صدقه‌ای بگیر، تا بوسیله آن، آنها را پاک سازی و پرورش دهی! و  به آنها دعا کن؛ که دعای تو، مایه آرامش آنهاست؛ و خداوند شنوا و داناست!

این آیه، پاک شدن مال رو یکی از راه های تزکیه دونسته. معصومه می گفت این آیه نشون میده تزکیه باید همه ی جوانب زندگی انسان رو شامل بشه.

الهه به آیات دیگه ای اشاره کرد:                                                      

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ یزَکُّونَ أَنْفُسَهُمْ بَلِ اللَّهُ یزَکِّی مَنْ یشَاءُ وَلَا یظْلَمُونَ فَتِیلًا(النساء/49)

آیا ندیدی کسانی را که خودستایی می‌کنند؟! بلکه خدا هر کس را بخواهد، ستایش می‌کند؛ و کمترین ستمی به آنها نخواهد شد.

الهه می گفت آدم نباید خودش رو پاک بشمره و ادعای زکی بودن داشته باشه، هرچند همیشه تمام تلاشش باید در این جهت به کار گرفته بشه.

از طرف دیگه این آیه و آیات مشابه، تاکید می کنند که تزکیه هم با اذن خدا و از طریق گردن نهادن به قوانین و اوامر او به دست میاد.

توی بحث های جانبی، لیلا سوالی رو مطرح کرد که آیا انسان اگر حتی بدون توجه، کارهایی مثل روزه، وضو، نماز و ... رو انجام بده، آیا اثری داره؟

ملیحه معتقد بود نمی تونه تاثیر مثبت زیادی داشته باشه، هرچند الهه می گفت مطمئناً بدون تاثیر نخواهد بود! در نهایت جمع بندی این شد که اثرات وضعی چنین اعمالی به طور کلی قابل انکار نیست ولی وابسته به جهت گیری کلی انسان هست طوریکه ممکنه همین نماز و روزه و مغرور شدن به اونها حجابی بشه برای دورتر شدن از خدا یا وسیله ای برای پیکار با دین خدا (مثل خوارج)!!

بنابراین با توجه به عبارت پایانی آیه 18 سوره فاطر که بازگشت رو به سوی الله میدونه، باید جهت گیری و مسیرمون رو دائم چک کنیم تا گم نشیم و با داشتن "علم" و ارتقای "نیت" خودمون، سعی کنیک کیفیت "اعمال" رو بالا ببریم تا حقیقتاً باعث تزکیه و رشد ما بشن! ان شاءالله...