در عمق دریاها...

سلام. امروز هم به یاری خدا، دور هم جمع شدیم و آیات 11 و 12 سوره فاطر رو خوندیم:

وَاللَّهُ خَلَقَکُمْ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ جَعَلَکُمْ أَزْوَاجًا وَمَا تَحْمِلُ مِنْ أُنْثَى وَلَا تَضَعُ إِلَّا بِعِلْمِهِ وَمَا یعَمَّرُ مِنْ مُعَمَّرٍ وَلَا ینْقَصُ مِنْ عُمُرِهِ إِلَّا فِی کِتَابٍ إِنَّ ذَلِکَ عَلَى اللَّهِ یسِیرٌ(فاطر/11)

داوند شما را از خاکی آفرید، سپس از نطفه‌ای؛ سپس شما را بصورت زوجهایی قرار داد؛ هیچ جنس ماده‌ای باردار نمی‌شود و وضع حمل نمی‌کند مگر به علم او، و هیچ کس عمر طولانی نمی‌کند، یا از عمرش کاسته نمی‌شود مگر اینکه در کتاب ثبت است؛ اینها همه برای خداوند آسان است.

زینب توضیحاتی در مورد این آیه داد و گفت این آیه مراحل خلقت انسان رو از خاک و نطفه و زوج ها رو بیان کرده و یادآوری می کنه این سیر کاملاً تحت سیطره ی علم خدا اتفاق می افته و حتی لحظه ای از عمر کسی نمی گذره مگر با علم و قدرت خدا که البته این امر برخلاف تصور ما برای خدا آسان است. زینب گفت واژه ی "عمر" از عمران و آبادی گرفته شده و میشه گفت اون مقداری از عمر ما رو در بر می گیره که صرف آباد سازی و اصلاح بشه، باقی اون هدر رفته و اصلاً بود و نبودش تفاوتی نداشته!! این آیه با توجه دادن ما به نظارت خدا بر همه ی لحظاتمون، تذکری هست که خیال نکنیم مهم نیست عمرمون رو چه جوری می گذرونیم! خدا روی هر لحظه اش حساب کرده! الهه می گفت این آیه نشون دهنده ی تقدیر و سرنوشت تعیین شده هم هست که باعث شد صحبت هایی از بحث جبر و اختیار مجدد تکرار بشه.

هاجر نکته ی مهم دیگه ی این آیه رو اشاره به "کتاب" دونست و گفت تاکید بر مواردی مثل "قلم" ، "نوشتن" و "کتاب" که به خدا و فرشتگانش نسبت داده شده، در قرآن اهمیت داره پس باید بهش دقت کنیم و اهمیتش رو بشناسیم.

وَمَا یسْتَوِی الْبَحْرَانِ هَذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ سَائِغٌ شَرَابُهُ وَهَذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ وَمِنْ کُلٍّ تَأْکُلُونَ لَحْمًا طَرِیا وَتَسْتَخْرِجُونَ حِلْیةً تَلْبَسُونَهَا وَتَرَى الْفُلْکَ فِیهِ مَوَاخِرَ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ(فاطر/12)

دو دریا یکسان نیستند: این یکی دریایی است که آبش گوارا و شیرین و نوشیدنش خوشگوار است، و آن یکی شور و تلخ و گلوگیر؛ از هر دو گوشتی تازه می خورید و وسایل زینتی استخراج کرده می‌پوشید؛ و کشتیها را در آن می‌بینی که آنها را می‌شکافند تا از فضل خداوند بهره‌گیرید، و شاید شکر به جا آورید!

آیه 12 سوره ی فاطر، صحبت از دو دریا می کنه، که در ظاهر تفاوت هایی دارند ولی در عمق هر دو، گنجینه هایی نهفته است! بعد از اینکه زینب نتیجه ی مطالعاتش رو از منابع و تفاسیر مطرح کرد، مریم گفت غیر از معنای ظاهری این آیه که آبهای شور و شیرین، منبع انواع نعمت های خدا هستند و شکرشون لازمه، میشه گفت هر موقعیت و یا حتی هر آدمی دریایی هست که در برخورد اول ممکنه در ذائقه ی ما تلخ یا شیرین جلوه کنه اما فقط با نفوذ به اعماق وجود اون فرد یا اون ماجرا، می تونیم به گنج های نهفته اش پی ببریم و "فضل" خدا رو جستجو کنیم! فقط اون کشتی هایی که خطر رو می پذیرن و در طلب فضل خدا، موج ها رو می شکافند، به ذخایر دریا دست پیدا می کنن!

برای فهم بهتر معنای "فضل" غیر از معنای لغوی اون که اعطای نعمت و لطف های بیشتر از جانب خداست، به آیات دیگر قرآن رجوع کردیم که گاهی معنای عام به اون داده بود و گاهی از "فضل" مختص به بندگانش صحبت کرده (...وَاللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ (آل عمران/152)). در مجموع با تلاش خودمون و البته "خواستن" و "خطر کردن" می تونیم هرچه بیشتر زمینه ی دریافت فضایل الهی رو فراهم کنیم. اشاره ی پایان آیه "باشد که شکر گزار باشید" نشون میده با رشد قابلیت هامون و زمینه سازی فردی و اجتماعی برای دریافت بهتر الطاف خدا، "شکر" حقیقی رو انجام داده ایم نه فقط نشستن و شکر زبانی. آیات قرآن نشون میده انسان هایی که مشمول "فضل" الهی هستن، این صفت رو از "مربی" خودشون گرفته اند و طبق آیۀ زیر، برای دیگر رهپویان این مسیر هم دعا می کنن، بهشون بشارت میدن و منتظرشون هستن و در وجودشون اثری از "بخل" و تک خوری نیست:

فَرِحِینَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَیسْتَبْشِرُونَ بِالَّذِینَ لَمْ یلْحَقُوا بِهِمْ مِنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا خَوْفٌ عَلَیهِمْ وَلَا هُمْ یحْزَنُونَ(آل عمران/170)

آنها بخاطر نعمتهای فراوانی که خداوند از فضل خود به ایشان بخشیده است، خوشحالند؛ و بخاطر کسانی که هنوز به آنها ملحق نشده‌اند خوشوقتند؛ که نه ترسی بر آنهاست، و نه غمی خواهند داشت.

در نهایت دعا کردیم بتونیم دریاهای فضل خدا رو بشکافیم طوریکه هیچ موجی جلودارمون نباشه و همیشه متوجه لطف خدا و شکرگزار واقعی او باشیم. ان شاءالله...